Hải sản đã trở thành món ăn quen thuộc, thơm ngon, bổ dưỡng được mọi người yêu thích và kinh doanh, nuôi trồng và chế biến hải sản cũng ngày càng được nhiều người thực hiện, với giá trị kinh tế mang lại cực cao. Hàu sữa Thái Bình Dương là một loại hải sản mới đã được khai thác và nuôi trồng nhiều năm nay tại một số tỉnh thành, trong đó nổi bật nhất là tại Vân Đồn. Được biết diện tích nuôi cấy hàu sữa tại đây đang được khai thác tiềm năng một cách hợp lý để nhân giống, phát triển hàu sữa với sản phẩm cho ra tốt về cả chất lượng lẫn sản lượng. Qua đó giá trị của hàu sữa được tăng cao, mang lại nguồn lợi kinh tế cao cho người dân.
Mục lục
Nuôi trồng hàu sữa Thái Bình Dương phổ biến tại Vân Đồn
Hàu sữa Thái Bình Dương được đưa vào nuôi lần đầu tiên năm 2007 tại khu vực đảo Cống Tây rồi chuyển sang khu vịnh kín ở Cống Nứa (xã Bản Sen, huyện Vân Đồn). Là vật thể nuôi ngoại lai, nhưng hàu sữa Thái Bình Dương phù hợp và thích nghi tốt với môi trường nơi đây. Đa dạng hoá sản phẩm, đầu tư, chuyển đổi và tìm hướng xuất khẩu… với hàu Thái Bình Dương là hướng đi khai thác thế mạnh của vùng nuôi, vật nuôi chủ lực này của Công ty TNHH Đầu tư phát triển sản xuất Hạ Long (Tập đoàn BIM).
Trong những năm gần đây, diện tích nuôi hàu Thái Bình Dương ở vùng nuôi Vân Đồn liên tục tăng mạnh. Sản lượng tăng, chất lượng hàu giảm trong khi sản phẩm chế biến từ hàu hạn chế. Nên nhiều khi việc tiêu thụ gặp khó khăn, nhất là các đơn vị nuôi trồng lớn. “Vì thế, từ khi hình thành vùng nuôi, chúng tôi đã định hướng phát triển đa dạng các sản phẩm. Tiến hành mở rộng thị trường, hướng tới xuất khẩu. Đây là hướng đi bền vững, gia tăng giá trị con hàu”. Bà Trần Thị Mến, Giám đốc Nhà máy Chế biến hàu và các sản phẩm thuỷ hải sản Vân Đồn (Công ty TNHH Đầu tư phát triển sản xuất Hạ Long) chia sẻ.
Là doanh nghiệp tiên phong nhập khẩu giống về nuôi tại Vân Đồn năm 2007. Công ty TNHH Đầu tư phát triển sản xuất Hạ Long phát triển vùng nuôi hàu Thái Bình Dương tại Bản Sen với diện tích nuôi 500ha. Với sản lượng trung bình 600-800 tấn/năm.
Nghiên cứu sản xuất và chế biến hàu sữa được chú trọng
Ngoài hàu nguyên liệu, trong giai đoạn 2008-2009, những sản phẩm đầu tiên được Công ty quan tâm chế biến là hàu nguyên con và tách vỏ. Sản phẩm được đưa vào các siêu thị Metro, GO!, Vinmart, Coop mart … được người tiêu dùng đánh giá cao. Giai đoạn 2014-2018, sản lượng đỉnh điểm có thể đạt 10 tấn hàu nguyên liệu/ngày.
Với định hướng mở rộng thị trường, Công ty phát triển thêm 10 đầu sản phẩm như: Chả hàu, hàu phô mai, nem hàu, tinh hàu, mắm hàu được thị trường đón nhận khá tốt. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh, sức tiêu thụ giảm hẳn. Điều này khiến Công ty phải cơ cấu lại sản phẩm, giảm sản lượng sản xuất.
Công ty đã tập trung nghiên cứu, sản xuất hàu thịt, hàu nửa mảnh đông lạnh sử dụng công nghệ cấp đông nhanh. Đây là các sản phẩm xuất khẩu sang các thị trường Nhật Bản, Đài Loan… Yêu cầu cao về chất lượng, hàu phải béo, kích cỡ đạt trên trung bình, độ dài từ 8-10cm. Tuy nhiên, hành trình “xuất ngoại” hay gặp khó khăn trong đáp ứng các yêu cầu về chất lượng, rào cản về kỹ thuật.
Một số khó khăn vấp phải khi nuôi hàu sữa
Điều đáng mừng là sản phẩm từ hàu của các đơn vị trên chủ yếu được sản xuất với tiêu chuẩn, chất lượng cao. Nhằm đáp ứng nhu cầu của các đối tác khó tính. Cá biệt các doanh nghiệp trên đã từng bước tiếp cận vào chuỗi sản xuất mặt hàng xuất khẩu. Tiêu biểu là sản phẩm tinh chất hàu. Đây là sản phẩm có giá trị kinh tế cao, khoảng 3 triệu đồng/kg. Được các đơn vị sản xuất gia công, rồi xuất khẩu cho các hãng dược phẩm lớn.
Tuy nhiên, việc sản xuất các sản phẩm gia tăng từ hàu còn gặp nhiều khó khăn. Có thể thấy, các doanh nghiệp hàu chưa khai thác hết được tiềm năng, quy mô của vùng nguyên liệu. Dù đạt giá trị kinh tế cao, nhưng các sản phẩm từ hàu chưa mở rộng được quy mô. Bên cạnh đó là sản lượng thấp, tỷ lệ xuất khẩu còn thấp.
Gần đây, sản lượng, diện tích nuôi hàu ở Vân Đồn tăng mạnh, ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm. Theo tính toán, hàu dùng nguồn thức ăn là nguồn phù du, tảo biển, vùng nuôi trải dài, lượng nuôi lớn. Vì thế nguồn thức ăn không kịp sản sinh khiến hàu nuôi lâu lớn, không béo. Đa phần không thể đạt tiêu chuẩn xuất khẩu mà chỉ dùng cho các sản phẩm chế biến.
Giải pháp đề ra để đảm bảo chất lượng và sản lượng hàu
Trước mắt, để đảm bảo chất lượng sản phẩm, Công ty đã cải thiện chất lượng giống, lưu giữ tốt giống bố mẹ, chống cận huyết, thay đổi vật liệu nuôi; giám sát chặt, kiểm tra dư lượng trước khi thu hoạch. Đồng thời, Công ty tiếp tục mở rộng hợp tác với các đối tác Nhật Bản, Hàn Quốc và một số nước Đông Nam Á xuất khẩu hải sản chế biến theo yêu cầu của đối tác. Đồng thời, quan tâm chuẩn hoá quy trình chế biến, đầu tư nhiều trang thiết bị hiện đại. Như máy rửa hàu, máy chế biến hàu, đóng gói, hút chân không tự động. Cải tiến nhà xưởng, chuẩn bị quỹ đất xây dựng hạ tầng, dây chuyền cấp đông hiện đại.
Theo các chuyên gia, bên cạnh những thách thức, ngành thủy hải sản đang đứng trước nhiều cơ hội. Nếu biết khai thác đúng và hợp lý các tiềm năng hiện có. Có thể thấy, chúng ta hoàn toàn có thể cung cấp những sản phẩm chất lượng, sản lượng cao. Ngoài sự nhạy bén, thích nghi của doanh nghiệp rất cần sự quan tâm. Quy hoạch phát triển một cách bền vững, bài bản đặc biệt với sản phẩm hàu Thái Bình Dương.
